Επιδημιολογία
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αποτελεί μία σχετικά σπάνια νόσο, αφού απαντάται σε ποσοστό 0,6-1,6% του συνόλου των καρκίνων στις Η.Π.Α., και το 1% του συνόλου των καρκίνων παγκοσμίως.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, περίπου 45.000 άνθρωποι διαγιγνώσκονται ετησίως με καρκίνο του θυρεοειδούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Περίπου το 75% από αυτούς είναι γυναίκες (2–3 φορές συχνότερα από τους άνδρες), οι περισσότεροι ενήλικες, με τα δύο τρίτα των περιπτώσεων να εμφανίζεται μεταξύ 20 και 55 ετών.
Στην Ελλάδα η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι 1.1 ανά 100.000 κατοίκους, με σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια, ενώ εμφανίζονται 121 νέα περιστατικά ανά έτος.
Οι θάνατοι από καρκίνο θυρεοειδούς αναφέρονται σε ποσοστό 0,35-0,38% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο στη χώρα μας.
Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, ο κίνδυνος εκδήλωσης της νόσου και σε άλλα μέλη της οικογένειας είναι μεγαλύτερος.
Συνήθως αποτελεί τυχαίο εύρημα και είναι ασυμπτωματικός στο 50% των περιπτώσεων.
Σαν αρχικό σύμπτωμα εμφανίζεται ένας ανώδυνος μη φλεγμονώδης τραχηλικός λεμφαδένας (40-80% των περιπτώσεων).
Τα αίτια του καρκίνου του θυρεοειδούς
Η ακτινοβολία (Τσερνομπίλ – Φουκοσίμα), τα φυτοφάρμακα, τα βαρέα μέταλλα στο νερό, η μόλυνση του περιβάλλοντος και η κληρονομικότητα, είναι οι κύριες αιτίες για την εμφάνιση του καρκίνου του θυρεοειδούς.
Η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς
Η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς βασίζεται σε ένα καλό ιστορικό (οικογενειακό, ακτινοβολία), στην κλινική εξέταση και την ψηλάφηση του αδένα, στις ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις ( ορμόνες θυρεοειδούς, αντιθυρεοειδικά αντισώματα), στο υπερηχογράφημα θυρεοειδούς, στο σπινθηρογράφημα και τέλος στην παρακέντηση δια λεπτής βελόνης (FNA) του ανευρεθέντος όζου (υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη) και την κυτταρολογική του εξέταση.
Τα κλινικά σημεία που μπορεί να είναι ύποπτα για παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς είναι o σκληρός ψηλαφητός όζος (5-6% καρκίνος), η γρήγορη αύξηση του μεγέθους του αρχικού όζου, η τοπική λεμφαδενοπάθεια, το βράγχος φωνής, η δύσπνοια, η δυσφαγία, αίσθημα τοπικής πίεσης , παράλυση φωνητικής χορδής
Η αξιοπιστία (FNA) των όζων του θυρεοειδή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες , όπως η εμπειρία του γιατρού που την κάνει, αλλά και την ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματα, κλπ. και δεν είναι πανάκεια.
Ένας στους δύο ασθενείς μπορεί να έχει αρνητικό αποτέλεσμα στη εξέταση, ενώ έχει καρκίνο.
Για το λόγο αυτό, στην FNA, αξιολογείται μόνο το θετικό αποτέλεσμα.
Ιστολογικοί τύποι καρκίνου θυρεοειδούς
Ο ιστολογικός τύπος του καρκίνου του θυρεοειδούς, καθορίζει τη θεραπεία και την πρόγνωσή του και περιλαμβάνει:
- Θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Ο τύπος θηλώδους καρκίνου του θυρεοειδούς είναι ο πιο συχνός, και αποτελεί περίπου το 75-80 % όλων των καρκίνων του θυρεοειδούς. Συχνά μεθίσταται στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Πρόγνωση 90-95% 10ετή επιβίωση
- Θυλακιώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Αποτελεί περίπου το15% των καρκίνων του θυρεοειδούς και περιλαμβάνει επίσης τον Hurthle καρκίνο. Συχνά μεθίσταται αιματογενώς και σπανιότατα στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Πρόγνωση 90-95% 10ετή επιβίωση
- Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς ( περίπου 7%), εξορμάται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα ή C-κύτταρα που παράγουν την καλσιτονίνη και είναι κληρονομικό κατά 20%. Συχνά συνδέεται με άλλα μεταβολικά σύνδρομα. Πρόγνωση 55-70% 10ετή επιβίωση
- Αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Το αναπλαστικό ή αδιαφοροποίητο καρκίνωμα του θυρεοειδούς, είναι η χειρότερη ιστολογική μορφή. Είναι πολύ σπάνιο ( περίπου 1-3%), όμως πολύ επιθετικό και με πολύ κακή πρόγνωση.
Συνήθως εμφανίζεται ως ταχέως αναπτυσσόμενη μάζα με επέκταση στον τράχηλο, δύσπνοια και τοπική ευαισθησία. Η μέση επιβίωση δεν υπερβαίνει τους 6-8 μήνες. - Λέμφωμα του θυρεοειδούς. Αρχίζει από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στον θυρεοειδή και είναι πολύ σπάνιο.
- Μεταστατικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς
Η θεραπεία καρκίνου του θυρεοειδούς
Η θεραπεία είναι, κατ’ εξοχήν, η χειρουργική αφαίρεση με ολική θυρεοειδεκτομή, συνοδευόμενη από λεμφαδενικό καθαρισμό, λήψη ραδιενεργού ιωδίου και πιθανή ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία, ανάλογα με το είδος της κακοήθειας.
Απαραίτη προυπόθεση στην ομάδα μας η χρήση νευροδιεγέρτη στη διάρκεια του χειρουργείου, για ασφαλή αναγνώριση των λαρυγγικών νεύρων και ασφαλή έκβαση του χειρουργείου. Δείτε εδώ..
Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, η σωστή θεραπεία και η τακτική ιατρική παρακολούθηση με διάφορες εξετάσεις, μπορούν να προλάβουν τον καρκίνο θυρεοειδούς, αλλά και να εξασφαλίσουν ένα υγιές μέλλον στους ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν με καρκίνο θυρεοειδούς.
Γενικά ο καρκίνος του θυρεοειδούς θεωρείται σήμερα ιάσιμη ασθένεια με ποσοστά 95% να ξεπερνούν τη 10ετία .