Ο Καρκίνος του Παχέος Εντέρου (ΚΠΕ) είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Έχει υπολογισθεί ότι στην Ευρώπη, περίπου 400.000 ασθενείς προσβάλονται κάθε χρόνο με ΚΠΕ. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 13% όλων των καρκίνων στην περιοχή.

Στην Ελλάδα προσβάλλονται περίπου 3.000 το χρόνο και η συχνότητα της νόσου ολοένα και αυξάνει.

Το ενθαρρυντικό πάντως είναι ότι αν διαγνωστεί εγκαίρως, είναι μία νόσος που θεραπεύεται, σε ποσοστό άνω του 90% των περιπτώσεων.

 

 

Ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου

Ορισμένες ομάδες έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο, συγκριτικά με άλλες ομάδες ανθρώπων.

Οι παράγοντες που συμβάλλουν είναι:

• Ηλικία πάνω από 50.
• Οικογενειακό Ιστορικό με καρκίνο και πολύποδες στο παχύ έντερο.
• Ανθυγιεινός τρόπος ζωής, με διατροφή πλούσια σε λιπαρά και κόκκινο κρέας και φτωχή σε φυτικές ίνες.
• Παχυσαρκία και καθιστική ζωή.
• Ανθυγιεινές συνήθειες (κάπνισμα, αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες).
• Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.
• Σακχαρώδης διαβήτης.
• Άτομα που πάσχουν από οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση (κληρονομική νόσος). Στη νόσο αυτή, το παχύ έντερο περιέχει πολυάριθμους αδενωματώδεις πολύποδες, που αποτελούν προκαρκινωματώδεις βλάβες.

Συμπτώματα Καρκίνου του Παχέος Εντέρου

Τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου, ενδέχεται στα πρώτα στάδια, να μην γίνουν αντιληπτά από τον ασθενή και όταν εμφανισθούν ποικίλουν, ανάλογα με τον καρκινικό όγκο και τη θέση του στο παχύ έντερο.

Αναφορικά, τα συμπτώματα είναι:

• Αιμορραγία από τον πρωκτό ή παρουσία αίματος στα κόπρανα.
• Συχνές αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, με εναλλαγές διάρροιας / δυσκοιλιότητας.
• Έντονη κοιλιακή δυσφορία όπως είναι οι κράμπες, τα φουσκώματα (τεινεσμός) και το αίσθημα πόνου, για μεγάλο διάστημα.
• Ανεξήγητη μείωση σωματικού βάρους.
• Ασυνήθιστη αδυναμία ή κόπωση.

Πρόληψη Καρκίνου του Παχέος Εντέρου

Η πρόληψη του ΚΠΕ διαχωρίζεται σε πρωτογενή και  δευτερογενή πρόληψη.

Η πρωτογενής πρόληψη, αφορά τον τρόπο ζωής, τις συνήθειές μας και τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουμε,  προκειμένου  να μην εμφανισθεί ο καρκίνος , ενώ η δευτερογενής, αφορά πρωτόκολλα πρόληψης του ΚΠΕ και  αποσκοπεί στη θεραπεία των προκαρκινικών καταστάσεων.

Στην πρωτογενή πρόληψη περιλαμβάνεται ένας υγιεινός τρόπος ζωής, ο  οποίος  περιγράφεται διατροφικά, από την αποφυγή του ζωικού λίπους και της  κατανάλωσης επεξεργασμένου ή κόκκινου κρέατος (μπέικον, λουκάνικα κλπ.) και συστήνεται η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά. Γενικότερα όμως, ένας υγιεινός τρόπος ζωής, περιλαμβάνει επίσης  την ύπαρξη σωματικής άσκησης (τουλάχιστον 30 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα), με τη παράλληλη αποφυγή συνηθειών, όπως το κάπνισμα και η κατάχρηση του αλκοόλ.

Η δευτερογενής πρόληψη, αποσκοπεί στην πρώιμη διάγνωση του ΚΠΕ.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες της Αμερικανικής Εταιρείας ΚΠΕ, προτείνεται η έναρξη προληπτικής κολονοσκόπησης από τα 45 έως 75 έτη . Από 76-85 θα πρέπει να εξατομικεύεται από το θεράποντα ιατρό, ενώ προληπτικός έλεγχος μετά τα 85 δεν συνιστάται.

Η κολονοσκόπηση συνιστάται κάθε πέντε (5) έτη σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 45  ετών και άνω ή κάθε 1-2 έτη σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας σαράντα (40) ετών και άνω, εφόσον ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω, κατόπιν παραπομπής του ειδικού ιατρού.

 

Εμφάνιση του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου

Η εμφάνιση του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου,  ξεκινά σχεδόν πάντα από ένα πολύποδα, όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα.

Ο πολύποδας, μπορεί να είναι καλοήθης όταν βρεθεί, αλλά να εξελιχθεί σε κακοήθη αν δεν αφαιρεθεί. Γι’ αυτό οι γαστρεντερολόγοι , όταν βρουν κάποιο πολύποδα στη κολονοσκόπηση, τον αφαιρούν και τον στέλνουν για ιστολογική εξέταση . Έτσι εξασφαλίζεται η πρόληψη και αποφυγή δημιουργίας  Καρκίνου του Παχέος Εντέρου.

Εντόπιση του ΚΠΕ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εντοπίζεται κατά 70 % στο τελικό του  τμήμα και συγκεκριμένα:

• Ορθό 39%
• Σιγμοειδές 25%
• Κατιόν 6%
• Σπληνική καμπή 4%
• Εγκάρσιο 6%
• Ηπατική καμπή 4%
• Ανιόν 5%
• Τυφλό 11%

 

Στάδια του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου

Τα στάδια εμφάνισης του καρκίνου του ΠΕ, καθορίζονται κυρίως από τη διηθητικότητα του όγκου στο τοίχωμά του και τοπικά, καθώς και από την εξάπλωσή του σε παρακείμενα ή σε απομακρυσμένα όργανα, όπως λεμφαδένες, ήπαρ, πνεύμονες, οστά.

 Έτσι στο στάδιο 0, ο όγκος έχει διηθήσει επιφανειακά το εσωτερικό περίβλημα του εντέρου μόνο (ενδοθήλιο), ενώ στο στάδιο ΙV, έχει διηθήσει όλο το τοίχωμα , έχει βγει εκτός τοιχώματος στα παρακείμενα όργανα και τους λεμφαδένες και έχει προσβάλει απομακρυσμένα όργανα όπως το ήπαρ κλπ.

Η σταδιοποίηση του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου , προτάθηκε  από τον Dukes το 1932, συμπληρώθηκε από τούς Astler-Coller το 1954 και τελειοποιήθηκε με το σύστημα ΤΝΜ, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα.

 

 

Έτσι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ιατρικής Ογκολογίας, (ESMO), έχουμε:

Στάδιο 0 :  Εντοπισμένο καρκίνωμα (insitu): ένας κακοήθης όγκος που περιορίζεται στο βλεννογόνο, και δεν διηθεί το υποβλεννογόνιο χιτώνα.

Στάδιο I : Ο όγκος διηθεί το υποβλεννογόνιο ή τον μυϊκό χιτώνα.

Στάδιο II : Ο όγκος διηθεί το σπλαχνικό περιτόναιο και/ή απευθείας διηθεί τα όργανα ή τις δομές στον ενδοπεριτοναϊκό χώρο.

Στάδιο III : Ο όγκος έχει δημιουργήσει μεταστάσεις στους τοπικοπεριοχικούς λεμφαδένες.

1. Στάδιο ΙΙΙΑ : Ο όγκος διηθεί το υποβλεννογόνιο ή τον μυϊκό χιτώνα και έχει εξαπλωθεί σε 1-3 τοπικούς λεμφαδένες.
2. Στάδιο ΙΙΙΒ : Ο όγκος διηθεί τον ορογόνο, το σπλαχνικό περιτόναιο ή γειτονικά όργανα, και έχει εξαπλωθεί σε 1-3 τοπικούς λεμφαδένες

3. Στάδιο ΙΙΙC : Ο όγκος, ανεξάρτητα από τον βαθμό της τοπικής διήθησης, έχει εξαπλωθεί σε 4 ή περισσότερους τοπικούς λεμφαδένες

Στάδιο IV :   Ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένα όργανα, ανεξάρτητα από το βαθμό της τοπικής διήθησης και/ή έχει εξαπλωθεί σε τοπικούς λεμφαδένες. Προχωρημένος Καρκίνος.

Κατά τη χειρουργική σταδιοποίηση, πρέπει να αφαιρεθούν τουλάχιστον 12 λεμφαδένες, ούτως ώστε να προσδιορισθεί επακριβώς ο αριθμός των διηθημένων λεμφαδένων.

Η τελική σταδιοποίηση της νόσου είναι απαραίτητη, προκειμένου να αποφανθεί ο γιατρός ή το ογκολογικό συμβούλιο, για το είδος της επικουρικής θεραπείας (χημειοθεραπεία , ακτινοβολία).

Εκτός από την εγχείρηση και την ιστολογική εξέταση του χειρουργικού παρασκευάσματος, αυτή ολοκληρώνεται και με τις απεικονιστικές εξετάσεις, όπως είναι η αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας, αξονική τομογραφία πνεύμονος, η μαγνητική τομογραφία και το pet scan. Eπίσης με πλήρη αιματολογικό έλεγχο και προκαρκινικούς δείκτες όπως το CEA, CA 19-9 και a-FP.

Το στάδιο είναι καθοριστικό προκειμένου να ληφθεί η σωστή απόφαση για τη θεραπεία. Το στάδιο επιπλέον καθορίζει την πρόγνωση του ασθενούς.

Η πρόγνωση και τα ποσοστά επιβίωσης, προσδιορίζονται, βάσει ιατρικών μελετών. Έτσι, όσο μικρότερο είναι το στάδιο, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.

Θεραπεία του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου

Η απόφαση για το είδος της θεραπείας, λαμβάνεται από το ογκολογικό συμβούλιο, το οποίο περιλαμβάνει χειρουργό, γαστρεντερολόγο, ογκολόγο και ακτινοθεραπευτή.

Η αρχική θεραπεία του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου είναι πάντοτε χειρουργική.

Ανάλογα με τη σταδιοποίηση του όγκου, αποφασίζεται και η αντίστοιχη επικουρική θεραπεία (χημειοθεραπεία , ακτινοβολία, βιολογική θεραπεία).

Χειρουργική Επέμβαση για το Καρκίνο του Παχέος Εντέρου

Στον Καρκίνο του Παχέος Εντέρου, η προτιμώμενη θεραπεία είναι η πλήρης χειρουργική εξαίρεση του όγκου, αφαιρώντας το τμήμα εκείνο του εντέρου που περιλαμβάνει τον όγκο, αφήνοντας  ελεύθερα χειρουργικά όρια και ακολουθώντας τις αρχές της ογκολογικής χειρουργικής.

Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την κλασσική μέθοδο, δηλαδή ανοικτή λαπαροτομή, είτε με τη λαπαροσκοπική τεχνική.

Η επανασύνδεση του εντέρου μπορεί να γίνει άμεσα, σε ένα χρόνο, ή να χρειαστεί προσωρινή κολοστομία ανάλογα με τις συνθήκες του χειρουργείου και το στάδιο της νόσου. Το κόλον μπορεί στη συνέχεια να επανασυνδεθεί σε 2^ο χρόνο, συνήθως μετά 3-6 μήνες, ή  μπορεί να έχει μόνιμο κολοστομία.
Εάν υπάρχουν μόνο μερικές μεταστάσεις στο ήπαρ ή στους πνεύμονες, μπορεί επίσης να αφαιρεθούν ταυτόχρονα, σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες.

Μερικές φορές η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση για να συρρικνωθεί ο όγκος πριν το χειρουργείο.

Η λαπαροσκοπική κολεκτομή,  είναι η μέθοδος εκλογής σήμερα για την χειρουργική αντιμετώπιση του ΚΠΕ και συνιστάται στις περισσότερες περιπτώσεις, αφού γίνει η σταδιοποίηση της νόσου και η σωστή επιλογή των περιστατικών.

Η Διορθική Ενδοσκοπική Χειρουργική του καρκίνου του ορθού, γνωστή και ως  TEΟ (Transanal Endoscopic Operation ), είναι μία μέθοδος εκτομής του ΚΠΕ, για όγκους του ορθού, που δεν διηθούν πέρα από το τοίχωμα του εντέρου, στάδιο  Ι και αποδεδειγμένα με μαγνητική τομογραφία, δεν υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες η στα πέριξ ή απομακρυσμένα όργανα.

Εκτελείται από το ορθό, ενδοσκοπικά, χωρίς δηλαδή να ανοιχθεί η κοιλιά, στη χειρουργική αίθουσα υπό γενική αναισθησία, χρησιμοποιώντας ειδικά εργαλεία Λαπαροσκοπικής χειρουργικής τεχνικής.

Ο ασθενής εξέρχεται την μεθεπόμενη του χειρουργείου.

Δείτε επίσης..